سخن ناشر

قرن بيستم بي‌ترديد از پرآشوب‌ترين قرن‌ها در طول تاريخ بشر بوده است و در اين ميان، وقوع دو جنگ جهاني، گسترش و سيطره انديشه كمونيستي و ماركسيستي بر نيمي از جهان، و سرانجام زوال انديشة مادي و فروپاشي شوروي از مهم‌ترين اين حوادث و رويدادها تلقي مي‌گردد. در اين شرايط وقوع جنگ جهاني دوم و در پي آن تقسيم جهان به مناطق نفوذ ابرقدرت‌ها و شروع جنگ سرد ميان شرق و غرب، ضرورت تعامل و رفتاري خاص را در روابط بين كشورهاي تحت نفوذ قدرت‌هاي بزرگ پديد آورد. فروپاشي شوروي باعث برهم خوردن تعادل سياسي پيشين گرديد؛ چنانكه امريكا ادعاي رهبري جهان را مطرح كرد و براي سلطه‌طلبي و تغيير نقشه جهان، اجراي طرح‌هايي چون طرح خاورميانه بزرگ را در دستوركار خود قرار داد؛ طرح‌هايي كه از درگيري‌هاي شديد در آينده خبر مي‌داد. جنگ بوسني يكي از مهم‌ترين عوارض و پيامدهاي اين تحولات و رويكردهاست.

نظم و سامان سابق در عرصه بين‌المللي، نه براساس خواست ملت‌ها، كه براساس تقسيم حوزة نفوذ قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها به وجود آمده بود. بقاء و استمرار نظم پيشين نيز بدون حضور علل ايجاد و بقاء نمي‌توانست استمرار يابد، از اين رو، فروپاشي شوروي سابق، موجب گسست‌ها و پيوست‌ها، واگرايي‌ها و همگرايي‌هاي گسترده در حوزه نفوذ شوروي سابق شد و اتحاد موزائيكي را كه به اقتضاي رقابت شرق و غرب، پديد آمده بود، كاملاً در هم ريخت.

فروپاشي و تجزيه يوگسلاوي سابق و در پي آن، وقوع جنگ خانمان‌سوز و نسل‌كشي در بوسني ـ كه وجدان بشريت را به سختي آزرد ـ در پرتو تحولات اواخر قرن بيستم، بويژه فروپاشي شوروي سابق و همچنين توسعه‌طلبي امريكا قابل تحليل است.

تاكنون نوشته‌اي مستند در مورد فروپاشي يوگسلاوي و بحران بالكان و جنگ بوسني و هرزگوين، بويژه، در مورد عملكرد تأمل‌برانگيز امريكا و كشورهاي اروپايي در بوسني و بالكان، به رشته تحرير درنيامده است. كتاب حاضر از اين حيث، روايتي مستند، دست اول و در خور اعتماد در خصوص تحولات بالكان و جنگ بوسني محسوب مي‌شود و از آنجا كه نويسنده خود از نزديك‌ شاهد اين حوادث و تحولات بوده است، اهميت كتاب و مطالب آن را دوچندان مي‌كند؛ به طوري كه به جرأت مي‌توان گفت هيچ پژوهشگري در حوزه بالكان، از مراجعه به اين كتاب بي‌نياز نخواهد بود.

در اين كتاب سعي شده است در خلال مباحث مربوط به رويدادهاي سياسي و تحولات بالكان و جنگ بوسني، به مباحث ديگري در زمينه‌هايي كه به حوادث و رويدادهاي اروپاي شرقي بعد از فروپاشي شوروي و تجزيه يوگسلاوي سابق و تحركات و اقدامات قدرت‌هاي اروپايي و امريكا، ارتباط مي‌يابد، اشاره شود يا به تفصيل درباره آنها سخن رود. ذكر اين مباحث در كتاب از آن روست كه هريك از آنها پرتوي بر مباحث اصلي كتاب مي‌افكند و به خواننده در درك مطالب كتاب و حوادث و تحولات بوسني كمك مي‌كند. اين كار بدين سبب سودمند و شايد هم ضروري باشد كه خواننده در زمينه جنگ بوسني و هرزگوين و جنايات دهشتناك مدعيان حقوق‌بشر عليه بشريت و نقض بديهي‌ترين حقوق مردم مسلمان بوسني، منابع كمتري خواهد يافت.

بررسي‌هاي تاريخي و چگونگي ورود اسلام به منطقه و مصائب تاريخي مسلمانان قبلاً و به طور خلاصه و اجمال، در كتاب ديگري از همين نويسنده به نام «بوسني در گذر زمان» به رشته تحرير درآمده است و اكنون وقايع دهه ۹۰ ميلادي به طور مفصل‌تر در اين كتاب مورد بحث قرار گرفته و منتشر شده است؛ به‌گونه‌اي كه مي‌تواند منبعي ارزشمند و قابل استناد براي مورخان و پژوهشگران باشد.

مؤسسه مطالعات انديشه‌سازان نور

اكبري، حسين

امريكا از واقعيت تا حقيقت (بحران دهه ۹۰)/ مولف حسين اكبري؛ ويراستار مرتضي قديري.

ـ ـ تهران: انديشه‌سازان نور، ۱۳۸۵٫

۳۸۲ ص: مصور، نقشه، نمونه.

ISBN 964 – ۸۳۱۶ – ۷۱-۶: ۲۵۰۰۰ ريال

فهرست‌نويسي براساس اطلاعات فيپا.

عنوان ديگر: امريكا از واقعيت تا حقيقت (بحران دهه ۹۰ بالكان).

واژه‌نامه.

1. جنگ يوگسلاوي، ۱۹۹۱ ـ ۱۹۹۵م. – دخالت ايالات متحده. ۲٫ بوسني و هرزگوين – تاريخ – ۱۹۹۲ م – . ۳٫ ايالات متحده – روابط خارجي – بالكان. ۴٫ بالكان – روابط خارجي – ايالات متحده. ۵٫ سياست جهاني – ۱۹۹۰م. الف. عنوان. ب. عنوان: بحران دهه ۹۰ [نود] بالكان.

۹ الف ۳ د/ ۱۳۱۳ DR                                                                   7103/949

۱۳۸۵

كتابخانه ملي ايران                                                                 13870 – ۸۵ م

فهرست‌نويسي براساس اطلاعات فيپا.

عنوان ديگر: امريكا از واقعيت تا حقيقت (بحران دهه ۹۰ بالكان).

واژه‌نامه.

1. جنگ يوگسلاوي، ۱۹۹۱ ـ ۱۹۹۵م. – دخالت ايالات متحده. ۲٫ بوسني و هرزگوين – تاريخ – ۱۹۹۲ م – . ۳٫ ايالات متحده – روابط خارجي – بالكان. ۴٫ بالكان – روابط خارجي – ايالات متحده. ۵٫ سياست جهاني – ۱۹۹۰م. الف. عنوان. ب. عنوان: بحران دهه ۹۰ [نود] بالكان.

۹ الف ۳ د/ ۱۳۱۳ DR                                                                   7103/949

۱۳۸۵

كتابخانه ملي ايران                                                                 13870 – ۸۵ م

مقدمه

فروپاشي يوگسلاوي و استقلال جمهوري بوسني و هرزگوين در دوراني خاص و شرايطي اتفاق افتاد كه ايالات متحدة امريكا بيش از هر زمان ديگر خود را ناجي بشريت مي‌پنداشت و در پي تسلط يافتن بر جهان، اجراي تئوري نظم نوين جهاني‌اش را به تعبيري «تمرين» مي‌كرد. شگفت‌انگيزتر اينكه، اين حادثة كم‌نظير تاريخي در قلب اروپاي مدعي تمدن و دموكراسي رخ داد؛ قاره‌اي كه زمامداران كشورهايش، در هر دوران و به اقتضاي شرايط خاص زمان، از داعية دفاع از حقوق‌بشر براي دستيابي به هدف‌هاي سياسي و اقتصادي‌شان استفادة ‌ابزاري كرده‌اند.

در دهة ۹۰، اقليت مظلوم مسلمان در بالكان، بويژه در بوسني، در دو مرحله آماج توطئه‌‌هاي گسترده و جنايتكارانه قرار گرفت: نخست تهاجم نظامي كروات‌ها و صرب‌ها به مسلمانان كه دربرگيرندة قتل، غارت، شكنجه و تجاوزهاي بسيار بود و قدرت‌هاي منطقه و بازيگران بين‌المللي، بويژه غربي‌ها با سكوت خود در واقع آن را تائيد كردند؛ اما چون توطئه آشكار تهاجم نظامي به نتايج موردنظر نرسيد، توطئه ديگري را تحت عنوان پيروزي از طريق صلح به اجراء درآورند و با فشار و تهديد نرم‌افزاري و با استفاده از ابزارها و قدرت بازيگران بين‌المللي، بويژه امريكا در قالب طرح‌هاي بين‌المللي، از جمله طرح فدراسيون مسلمان‌ ـ كروات و طرح ديتون، حقوق بديهي و سرزمين مسلمانان به صرب‌ها و كروات‌ها هديه شد.

در واقع، بحران بوسني شاهد صادقي است كه چگونگي توجه به حقوق بشر را در جهان امروز نشان مي‌دهد و مرز ادعاها و عملكردها را به درستي تبيين مي‌كند. اين گواهي، در واقع ناظر بر راكد ماندن امكانات و توانمندي‌هاي جهان اسلام و همچنين دشمني غرب با اسلام و مسلمانان است و بويژه رفتار كينة‌توزانه امريكا را در لباس دوست مسلمانان آشكار مي‌سازد. اما آنچه در اين تحولات تاريخي بالكان نماد بارز و بي‌مانند دارد رشادتهاي ملت مقاوم و مسلمان در بوسني و كمكهاي بي‌دريغ و بدون توقع مسلمانان ايران به اين ملت مظلوم است كه در دفاع از سرزمين و حق حاكميت و استقلال خود مردانه ايستادند و صحنه‌هاي پرشكوه در تاريخ آفريدند.

اين نوشتار با بررسي همگرايي و واگرايي اروپا و امريكا و تبيين استراتژي اتحاديه اروپا كه در فصل نخست كتاب به آن اشاره شد، موقعيت و اهميت بالكان در قرن بيستم را بيان مي‌كند. در حقيقت، اين فصل مقدمه‌اي از چگونگي شرايط حاكم بر منطقه اروپا در دهه ۹۰ مي‌باشد. فصل‌‌هاي ديگر نيز عملكرد امريكا، براي نشان دادن تفاوت ادعاها و عملكردها، با استناد به اسناد غربي‌ها مطرح شده است و همچنين ساز و كارها و عملكرد كادرهاي امريكايي در صحنه را كه حاكي از شيوه و نوع مديريت امريكا در بحران فراروي مسلمانان است و بويژه هدف‌ها و رفتارهاي پنهان امريكا را عليه مسلمانان بوسني نشان مي‌دهد، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. در پايان نيز به حساسيت و دشمني امريكا عليه ايران و نگراني آنها از گسترش تفكر اسلام ايراني در بالكان اشاره شده است.

در حقيقت، انگيزة نوشتن اين كتاب اندوه و تأثر ناشي از جنايات عظيمي است كه عليه مسلمانان در اروپا رخ داد و جهان اسلام در آستانه قرن بيست و يكم نه تنها واكنش جدي از خود نشان نداد، بلكه در جهت رعايت ملاحظات غربي‌ها، حاضر نشد اين تاريخ را ‌چنان كه مي‌خواهد ثبت كند. حتي نويسندگان مسلمان بوسني از بيم اتهام واگرايي قومي، مجبور شدند گذشته را ناديده بگيرند تا بتوانند در آينده در اروپا زندگي كنند. در اين جو پر بيم و هراس، برخي از نويسندگان و محققان از ترس زمامداران خود لب فروبستند و رسانه‌ها نيز به پيروي از شرايط، فقط با ساخت چند فيلم غيرواقعبينانه كه درنهايت شايد پرتوي كمرنگ از حقيقت در آنها بتوان يافت، به سرعت از موضوع گذشتند و جنايات عليه مسلمانان به سرعت به فراموشي سپرده شد.

تصور مي‌شد انديشمندان و اصحاب رسانه بيش از اين حقايق را منتشر كنند، اما متأسفانه اقدامي عملي و متناسب مشاهده نشد. از اين رو، لازم ديدم به عنوان كسي كه از نزديك شاهد حوادث و تحولات تاريخي و شگفت‌انگيز بوسني بوده است، بخشي از وقايع را به رشته تحرير درآورم. البته خيلي از انسان‌هاي بي‌طرف و باانصاف غربي كه شاهد صحنه بودند به شدت رفتار اروپا و امريكا را مورد انتقاد قرار دادند، ولي آثار گسترده‌اي از آنها منتشر نشده است. اميدوارم مسلمانان جهان غربت امروز خود را دريابند و به دفاع از ارزش‌هاي ديني و ملي خود برخيزند.

در واقع،‌ بوسني بزرگ‌ترين عرصة تحقير مسلمانان در چند سدة گذشته بوده و افزون بر اين، سكوت و بي‌توجهي به اين وقايع، دشمنان را بيشتر جري‌ كرده است؛ حال آنكه اگر امت اسلامي به موقع از حقوق مسلمانان فلسطين دفاع مي‌كردند، ديگر در بوسني اين جنايت‌ها رخ نمي‌داد. در واقع، روزي كه در بوسني سكوت كردند، بايد منتظر ديدن اين جنايتها در عراق و افغانستان مي‌بودند و امروز كه دشمن در درون خانة اسلام خيمه زده است، هيچ‌كس در امان نيست؛ تنها راه باقيمانده اين است كه يا اصول اسلام را ناديده بگيرد يا اينكه دشمن را از خانه بيرون براند كه اولي ممكن نيست و دومي با وحدت امت اسلامي ممكن است كه راه بس طولاني است.

در حقيقت آنچه در اين كتاب تا حدي به آن پاسخ داده شده رفتار دوگانه غرب با حقوق بشر است و اينكه چگونه با سكوت و رفتار نرم‌افزاري، حقوق مسلمانان را ناديده گرفتند. چگونگي مقاومت و پافشاري مسلمانان بوسني كه توانست تمام ابزارهاي نظامي و سياسي غرب را دچار چالش كند و همين‌طور حمايت‌هاي جمهوري اسلامي كه نشان داد اگر جهان اسلام اراده مي‌كرد مي‌توانست بيشتر از اين از حقوق مسلمانان دفاع كند، از سؤالات اساسي اين نوشتار است. نگراني‌ها و دشمني‌ غرب با اسلام نيز سؤال ديگري است كه تلاش شده است پاسخ مستندي به آن داده شود. اگرچه در غرب نيز بين رهبران حكومتي و ملت فاصله جدي وجود دارد، ولي مانند جهان اسلام رهبران با ابزارهاي پيشرفته خواست خود را تحميل و واقعيت‌ها را آن‌گونه كه مي‌خواهند القاء مي‌كنند تا منافع خود را تأمين كنند.

شايان توجه اينكه سعي شده است در برخي موارد پلي از گذشته به دهه ۹۰ ميلادي زده شود تا علل و عوامل به لحاظ تاريخي مورد توجه قرار گيرد و همچنين با برقراري ارتباط بين دهه ۹۰ تا مقطع كنوني مخاطب بتواند تأثيرات گذشته را در شرايط حال تجزيه و تحليل نمايد.

در پايان، بر خود لازم مي‌دانم از كمك‌هاي ارزندة آقاي دكتر عبدالودود رضائيان و همسر محترمشان كه مرا در تهيه مطالب و تايپ آنها ياري دادند و همچنين از زحمات بسيار و بي‌دريغ برادران بوسنيايي، از جمله آقايان هچيموويچ و باقر بگوويچ، در ياري رساندن به انتشار اين كتاب صميمانه قدرداني كنم و سپاسگزار باشم.

فهرست مطالب

فصل چهارم

وارن زيمرمن آخرين سفير امريكا در يوگسلاوي 

سايرس رابرترس ونس يهودي و پي‌ريزي طرح صلح .

وارن كريستوفر يهودي متعصب 

چارلز ردمن 

دانيل سرور

ويكتورياكويچ اولين سفير امريكا در بوسني 

مأموريت كارتر 

مذاكرات با ميلوشوويچ 

رابرت.سي. فراسور 

استروب تالبوت 

نظر تالبوت در مورد جنگ تمدن‌ها

مذاكرات پنهان امريكا و رهبران صرب از طريق شيرر، هايدوكويچ .

تيم هولبروك، كادرهاي كليدي امريكا در بوسني .

رابرتس اوون 

وسلي كلارك 

كريستوفر هيل

رابرت گالوچي

جان كورن بلوم 

رابرتس گلبارد 

ريچارد اسكلار

ريچارد كائوزلاريچ 

جيمز پرديو .

ژاك‌كلاين 

فصل پنجم: .

موضع‌گيري امريكا عليه ايران 

سياست مهار دوجانبه .

مارتين اينديك (يهودي) طراح استراتژي سياست مهار دوجانبه .

مواضع امريكا عليه ايران در بالكان ۹۴ـ۹۵ «سياست چراغ زرد» .

روند وقايع مربوط به كمك‌هاي تسليحاتي ايران براي بوسني .

فرصت‌طلبي امريكا

مواضع امريكا عليه ايران در بالكان ۹۶ تا ۹۸ «سياست حذف ايران» 

گزارش كميته تحقيقاتي سنا به كنگره امريكا

ديدگاه نخبگان مسلمان بوسني نسبت به ايران و امريكا يك دهه پس از بحران . ۲۳۶

فصل ششم: 

اقدامات امريكا در بوسني و هرزگوين از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ ميلادي .

سازوكار و چگونگي حضور امريكا در بوسني از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ .

كليات طرح ديتون.

جنايتكاران جنگي

آزادي رفت و ‌آمد

توطئه‌ها عليه مسلمانان بعد از طرح ديتون

مبارزه عزت‌بگوويچ با توطئه‌ها غرب سال ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۸ 

شرايط مسلمانان در آستانة انتخابات سرنوشت‌ساز ۱۹۹۸ 

نتايج انتخابات ۱۹۹۸ و ناكامي امريكا ..

فصل هفتم: .

ريشه‌يابي علل و عوامل بحران دهه ۹۰ ميلادي  

قرن بيستم قرن تكنولوژي و جنايات مدرن 

مهم‌ترين تحولات قرن 

انديشه نبرد و نبرد انديشه .

رويدادهاي مهم دهه ۹۰ ميلادي .

دانلود کتاب از کتابخانه سایت

نوشتار دیگری در مودر مشکل مقاومت با امریکا